Περίπου 140.000 επισκέπτες βρέθηκαν κατά το 2020 στην Παναγία Σουμελά στον Πόντο, σύμφωνα με τα στοιχεία των τουρκικών αρχών, παρά το γεγονός ότι η πανδημία COVID-19 επελαύνει.
Τις δικές του εκτιμήσεις για την προέλευση αυτού του αριθμού εξέφρασε στο Sputnik ένας εκ των κορυφαίων ιστορικών του Ποντιακού Ελληνισμού, ο καθηγητής Κωνσταντίνος Φωτιάδης:
«Για αυτόν τον αριθμό υπολογίζουμε ότι ήταν λιγότεροι Έλληνες φέτος από κάθε άλλη χρονιά και κάποιοι Ρώσοι που παραδοσιακά πηγαίνουν εκεί. Η πλειονότητα όμως είναι Τούρκοι. Και μάλιστα αρκετοί από αυτούς είναι κρυπτοχριστιανοί ή πληθυσμός με ελληνική συνείδηση».
Ο καθηγητής εξηγεί αναλυτικά τον συλλογισμό του με αριθμούς:
«Ακόμα και 100 χρόνια μετά τη γενοκτονία των Ποντίων υπάρχουν αρκετοί Τούρκοι που εξακολουθούν να είναι κρυπτοχριστιανοί. Υπάρχουν και αρκετοί που αναγνωρίζουν την ελληνική καταγωγή τους, αλλά ενώ οι παππούδες τους αλλαξοπίστησαν λόγω των συνθηκών, τους μετέδωσαν την ελληνική συνείδηση.
Είναι οι απόγονοι των Ελληνόφωνων Μουσουλμάνων, που το Οικουμενικό Πατριαρχείο τους είχε αναγνωρίσει σε αριθμό 180.000, που δεν μπόρεσαν να έρθουν στην Ελλάδα, με τη Συνθήκη της Λωζάνης.
Τότε υπήρχαν και 43.000 κρυπτοχριστιανοί. Εκείνη την εποχή ο πληθυσμός της Τουρκίας ανερχόταν στα 12 εκατομμύρια περίπου.
Αν λάβουμε υπόψιν μας ότι ο πληθυσμός της Τουρκίας είναι σήμερα περίπου 82 εκατομμύρια σήμερα, με έναν πρόχειρο υπολογισμό θα μπορούσαμε να πούμε ότι υπάρχουν περί τα 2 εκατομμύρια στην Τουρκία σήμερα με ελληνική ή χριστιανική συνείδηση, κάποιοι εξ αυτών κρυπτοχριστιανοί και κάποιοι άλλοι φανεροί.
Από αυτούς αρκετοί επισκέφτηκαν φέτος την Παναγία Σουμελά».
Αξίζει να σημειωθεί ότι το μοναστήρι κλείνει έως το τέλος του Ιανουαρίου του 2021 για νέες εργασίες αναστήλωσης.