Καζάνι που βράζει η τουρκική οικονομία και μαζί της ο πρόεδρος

 

«Ο στόχος είναι πάντα ο ίδιος: να ασκεί μέγιστη πίεση στους γείτονές της και ειδικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Υπήρξαμε για παρά πολύ καιρό αφελείς» είπε σήμερα ο Κλεμάν Μπον, υφυπουργός Ευρωπαϊκών Θεμάτων της Γαλλίας για την τουρκική εξωτερική πολιτική και στάση.

Και η Γαλλία φυσικά, δεν είναι η μόνη χώρα του κόσμου, που αντιδρά και απομακρύνεται, πλέον, από την νεοοθωμανική αυλή του Ερντογάν, όπου ανακατεύεται ο αυταρχισμός με τη θρησκεία, τη γλώσσα και τον εθνικισμό, φτιάχνοντας ένα επικίνδυνο χαρμάνι, σε μια, ήδη, πληγείσα από τον φανατισμό, τις συγκρούσεις και τη διαφθορά περιοχή, αυτή της Μέσης Ανατολής.

Δεν είναι μυστικό, άλλωστε, το γεγονός ότι ο Τούρκος πρόεδρος, τα τελευταία χρόνια, έχει μετατρέψει πολλούς από τους άλλοτε συμμάχους και φίλους της χώρας του, σε εχθρούς.

Κάποτε το έκανε με ευκολία και σκοπό να αποσπάσει την προσοχή των δυσαρεστημένων ψηφοφόρων του από τη βυθισμένη τουρκική οικονομία ή άλλες τοπικές καταστροφές, σκάνδαλα και προβλήματα. Αλλά υπάρχουν ενδείξεις ότι έχει πλέον ξεπεράσει την υπομονή όλων και πρωτίστως των άλλοτε δεδομένων εταίρων του.

Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Ρωσία που είχε επενδύσει στις φιλικές σχέσεις της με την Τουρκία, και τώρα βρίσκεται σε σύγκρουση με αυτήν στη Συρία, τη Λιβύη και πιο πρόσφατα -από τα τέλη Σεπτεμβρίου-στην διένεξη μεταξύ Αζερμπαϊτζάν και Αρμενίας για το Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Την περασμένη Πέμπτη, ρωσικά πλοία στην ανατολική Μεσόγειο εκτόξευσαν πυραύλους σε κέντρο λαθρεμπορίου πετρελαίου κοντά στην Τζαραμπλούς της βόρειας Συρίας, που συνορεύει με την Τουρκία.

Περισσότεροι από 15 μαχητές από την ελεγχόμενη από την Τουρκία συριακή ένοπλη αντιπολίτευση σκοτώθηκαν, σύμφωνα με τοπικές πηγές. Οι πύραυλοι χτύπησαν, επίσης, δύο βυτία πετρελαίου, που κινούνταν κατά μήκος του αυτοκινητοδρόμου, μεταφέροντας λαθραία καύσιμα, από την ανατολική Συρία στην Τουρκία.

Προχθές, ρωσική αεροπορική επίθεση έπληξε τελετή αποφοίτησης «Σύρων ανταρτών» σε στρατόπεδο, την εκπαίδευση των οποίων χρηματοδότησε η Άγκυρα, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν τουλάχιστον 80 εξ αυτών και πάνω από 100 να τραυματιστούν.

Οι φίλοι του Ερντογάν υποστήριξαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πως η Μόσχα είναι θυμωμένη από την ταπείνωση της ρωσικής αμυντικής βιομηχανίας από την Τουρκία, ωστόσο, η Ρωσία διαθέτει μια πραγματική αμυντική βιομηχανία, ενώ οι Τούρκοι «παραγωγοί» όπλων είναι απλώς μια αλυσίδα συναρμολόγησης των ανταλλακτικών που αγοράζονται από το εξωτερικό.

Το τουρκικό drone για το οποίο υπερηφανεύονται νυχθημερόν και το έχουν αναγάγει σε ναυαρχίδα της στρατιωτικής τους βιομηχανίας δεν είναι τελικά και τόσο τουρκικό. Απαρτίζεται από κορυφαία δυτικά ανταλλακτικά ή εξαρτήματα.

Η Τουρκία το χρησιμοποίησε με επιτυχία για να καταστρέψει τις παλιά ρωσικά αντιαεροπορικά στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, αλλά καθώς ο Καναδάς και η Αυστρία έχουν πλέον σταματήσει να παρέχουν τα απαραίτητα εξαρτήματα, η διαθεσιμότητα τέτοιων αεροσκαφών σύντομα θα μειωθεί.

Οι ΗΠΑ επίσης αύξησαν την πίεση στις τουρκικές φίλιες δυνάμεις στη Συρία, κοντά στο Ιντλίμπ με συνεχείς στρατιωτικές επιθέσεις κι είναι πλέον πιθανό ότι η Τουρκία θα διατάξει τους μισθοφόρους της να κλιμακώσουν τις συγκρούσεις. Η Ρωσία και η Συρία του Άσαντ  το περιμένουν και δείχνουν να έχουν προετοιμαστεί, καταλλήλως.

Αλλά, ακόμα και το τηλεφώνημα που ζήτησε ο Ερντογάν από τον Πούτιν κι έγινε χθες, λογοκρίθηκε από τα τουρκικά ΜΜΕ.

Η ρωσική ανακοίνωση για το περιεχόμενο της συνομιλίας τους ανέφερε ότι «εξέφρασαν βαθιά ανησυχία για τις συνεχιζόμενες εχθροπραξίες και την αυξανόμενη συμμετοχή των τρομοκρατών της Μέσης Ανατολής», ωστόσο, ακόμα και η εφημερίδα Hurriyet, έσβησε τη λέξη τρομοκράτες, δύο φορές.

Η δήλωση του Κρεμλίνου έγραφε επίσης για τη βαθιά ανησυχία της Ρωσίας για τον συνεχιζόμενο πόλεμο στο Καραμπάχ και την αυξανόμενη συμμετοχή «τρομοκρατών» που στάλθηκαν από τη Μέση Ανατολή σε αυτήν την περιοχή – για πόλεμο.

Οι τουρκικές σχέσεις με την Ελλάδα ήταν πάντα κακές έως εχθρικές, αλλά η Άγκυρα τώρα κάνει ό, τι μπορεί για να τις χειροτερέψει, αδιαφορώντας επιδεικτικά για το διεθνές δίκαιο, τον ΟΗΕ, το ΝΑΤΟ, την ΕΕ  και ανάλογη στάση έχει και απέναντι σε όλα τα κράτη που διαπραγματεύτηκαν τις δύο εκεχειρίες που επιτεύχθηκαν σε Ναγκόρνο Καραμπάχ και Λιβύη.

Με λίγα λόγια δυναμιτίζει το κλίμα και ρίχνει λάδι στη φωτιά επιμένοντας στη διάθεση μισθοφορικού και τακτικού στρατού και όπλων σε Αζερμπαϊτζάν και Λιβύη.

Ο Ερντογάν προσπάθησε να αποκτήσει τον έλεγχο των ανατολικών πετρελαιοπηγών της Λιβύης, αλλά απέτυχε, αφού η Ρωσία αντέδρασε. Η παραγωγή πετρελαίου στη Λιβύη έχει ξεκινήσει εκ νέου χωρίς κανένα κέρδος για την Τουρκία. Θα πρέπει, λοιπόν, τώρα να αφήσει τις νέες βάσεις που δημιούργησε και το παράνομο σύμφωνο που υπέγραψε ο Ερντογάν με τον Σάρατζ  ή να κλιμακώσει ξανά αυτόν τον πόλεμο.

Κι αυτό επειδή η σταδιακή απομάκρυνση των ΗΠΑ, της ΕΕ και της Ρωσίας από την ενεργό ανάμιξη στη διεξαγωγή πολέμων ενάντια σε πολλές χώρες, έχει σημαντικό οικονομικό κόστος για την Τουρκία.

Από τότε που έφτασε στο ανώτατο όριο των 951 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2013, το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της Τουρκίας έχει αντιστρέψει την τάση ανάπτυξής του, πέφτοντας στα 754 δισεκατομμύρια δολάρια το 2019  – πτώση 200 δισεκατομμυρίων δολαρίων, σχεδόν το μέγεθος του ΑΕΠ της Ελλάδας, μέσα σε έξι χρόνια.

Η άθλια απόδοση της οικονομίας και εξαιτίας των χειρισμών του γαμπρού του Τούρκου προέδρου είχε και πολιτικό αντίκτυπο στη δημοτικότητα του κυβερνώντος κόμματος AKP, εσωτερικά.

Σύμφωνα με την δημοσκόπηση Metropoll, η υποστήριξη για το AKP μειώθηκε στο 31% τον Αύγουστο του 2020 – από το 43% των ψήφων που έλαβε το κόμμα αυτό, στις κοινοβουλευτικές εκλογές του 2018.

Μια εξωτερική πολιτική που δίνει προτεραιότητα στην μαχητική εθνικιστική ρητορική, τη μιλιταριστική ισχύ και τη δαιμονοποίηση της Δύσης μπορεί να είναι πολιτικά χρήσιμη βραχυπρόθεσμα, αλλά παραμένει ασυμβίβαστη με τη μακροπρόθεσμη απαίτηση της τουρκικής κοινωνίας για δημοκρατία και σταθεροποίηση της οικονομίας.

Πριν από ένα χρόνο 5,75 τουρκικές λίρες ισοδυναμούσαν με 1 δολάριο ΗΠΑ. Σήμερα χρειάζονται περισσότερες από 8 για να αγοράσουν ένα δολάριο.

Οι τουρκικές εταιρείες έχουν λάβει πολλά δάνεια σε ξένα νομίσματα. Θα πρέπει, λοιπόν, να επιστρέψουν τα δάνεια με 40% περισσότερες λίρες από ό, τι είχαν προγραμματίσει να κάνουν. Πολλές από αυτές δεν θα τα καταφέρουν.

Η Σαουδική Αραβία και οι σύμμαχοί της έχουν ξεκινήσει, ήδη, μποϊκοτάζ των τουρκικών προϊόντων. Τα τουρκικά προϊόντα, ακόμα και τα τηγάνια και τα λαχανικά έχουν αφαιρεθεί από τα σουπερμάρκετ.

Με την πάροδο των ετών η Τουρκία κατάφερε να στρέψει τις ΗΠΑ ενάντια στη Ρωσία και τη Ρωσία ενάντια στην ΕΕ. Αλλά τώρα οι σχέσεις της με όλα αυτά τα κράτη επιδεινώνονται ταυτόχρονα κι αυτό συμβαίνει ενώ η οικονομία της έχει σοβαρά και δυσεπίλυτα προβλήματα.

Για να βελτιώσει τη θέση του ο Ερντογάν θα μπορούσε να υποχωρήσει από μερικές από τις πολλές συγκρούσεις που προκάλεσε. Ωστόσο, δεδομένης της προηγούμενης συμπεριφοράς του υπό πίεση, είναι πιο πιθανό να ακολουθήσει αντίθετη κατεύθυνση.

 https://insideoutborders.com/2020/10/28/as-a-cauldron-that-boils-looks-the-turkish-economy-and-inside-it-the-president/

Ποιος: Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, πρόεδρος της τουρκικής δημοκρατίας από το 2014, πιθανόν και... ισόβιος όπως φοβούνται στη γειτονική χώρα όπου ήδη έχει αποκτήσει το προσωνύμιο «Σουλτάνος». Ο πρώτος εκλεγμένος απευθείας από τον λαό Τούρκος ανώτατος πολιτειακός άρχων έχει ήδη θητεύσει ως πρωθυπουργός μεταξύ 2003-2014 με το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) το οποίο ο ίδιος ίδρυσε καθώς επίσης δήμαρχος Κωνσταντινούπολης (1994-8). Πού: Στην Τουρκία την οποία κυβερνά με σιδηρά πυγμή, ειδικά αφότου κατέστειλε βίαια το υποτιθέμενο πραξικόπημα που φερόταν να προετοίμαζε εναντίον του ο πρώην ιδεολογικός του μέντορας Φετουλάχ Γκιουλέν το '16 – ένα πραξικόπημα «μαϊμού» που ο ίδιος ο Ερντογάν σκαρφίστηκε προκειμένου να σταθεροποιήσει τη θέση του και να αποκτήσει υπερεξουσίες, όπως επανειλημμένα τον έχουν κατηγορήσει - και την οποία φιλοδοξώντας να αναδείξει υπό την ηγεσία του σε ισχυρή περιφερειακή δύναμη κυρίαρχη από το Αιγαίο μέχρι την κεντρική Ασία έχει εκθέσει σε πολλά μέτωπα ταυτόχρονα, εσωτερικά κι εξωτερικά. Γιατί: Τελευταία αφορμή – μια από τις πολλές που δίνει κάθε μήνα στα διεθνή ΜΜΕ να ασχοληθούν μαζί του - οι απειλές που εξαπέλυσε κατά της Ελλάδας πως «θα πληρώσει το τίμημα των πράξεών της» με αφορμή την απέλαση του Λίβυου πρόξενου από την Αθήνα ύστερα από το μνημόνιο συνεργασίας που υπέγραψε η χώρα του (ή μάλλον η «φράξια» της Τρίπολης καθώς η Λιβύη αφότου ανατράπηκε ο Καντάφι δεν απέκτησε ακόμα μια σταθερή και κοινά αποδεκτή κυβέρνηση) με την Τουρκία και το οποίο επιτρέπει στην τελευταία να εκμεταλλευτεί θαλάσσιες περιοχές νοτίως της Κρήτης που θεωρούνται ελληνικής δικαιοδοσίας. Τη συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης που χαρακτήρισε «παράνομη και ύποπτη» ο ΟΗΕ κατήγγειλε και η έτερη λιβυκή κυβέρνηση στη Βεγγάζη, εντούτοις ο «Σουλτάνος» διαμηνύει ότι θα ξεκινήσει άμεσα γεωτρήσεις για υδρογονάνθρακες στην επίμαχη περιοχή και ότι θα συνεχίσει να υπερασπίζεται σθεναρά τα δικαιώματα τόσο της Τουρκίας όσο και της «Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου» στην Ανατολική Μεσόγειο. Δια ταύτα: Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Ερντογάν σπρώχνει μια κατάσταση στα άκρα προκειμένου να αποκομίσει το μεγαλύτερο δυνατό όφελος, ούτε φυσικά η πρώτη φορά που απειλεί την Ελλάδα παρά την πολυδιαφημισμένη κουμπαριά του με τον τότε πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή το 2004. Ο άνθρωπος που ξεκίνησε την πολιτική του καριέρα με εκσυγχρονιστικό, φιλελεύθερο αέρα κάνοντας γενναία ανοίγματα στους Κούρδους και τις άλλες εθνικές και θρησκευτικές μειονότητες στράφηκε σε έναν αυταρχικό και άκρως συντηρητικό ισλαμικό σοβινισμό στη συνέχεια υπονομεύοντας – παρότι όχι ευθέως - την κοσμική κεμαλική κληρονομιά. Έχει επιδείξει δεινή πολιτική και διπλωματική ευελιξία αλλάζοντας διαρκώς συμμαχίες (χτες με τον Τραμπ, σήμερα με τον Πούτιν και πάει λέγοντας) και εκβιάζοντας πότε το ΝΑΤΟ με την αγορά ρωσικών οπλικών συστημάτων και πότε την ΕΕ με «όπλο» το μεταναστευτικό-προσφυγικό. Κατέστειλε άγρια τους Κούρδους της ΝΑ Τουρκίας όπως και το κίνημα του Gezi Park, ενεπλάκη στον συριακό εμφύλιο, θέλει να αναδειχθεί οιωνεί ηγέτης όλου του ισλαμικού κόσμου, υπήρξε δε σύμφωνα με όλα τα στοιχεία ο καλύτερος σύμμαχος του ISIS. Το αχανές, υπερπολυτελές προεδρικό μέγαρο που έκτισε για εαυτόν στην Κωνσταντινούπολη είναι ενδεικτικό των φιλοδοξιών του τις οποίες ενισχύει το γεγονός ότι πολλές φορές ως τώρα «έπαιξε με τη φωτιά» και βγήκε κερδισμένος. Όπως όμως λέει κι ένα τούρκικο γνωμικό, «εκείνος που κουβαλάει το νερό, αυτός στο τέλος θα σπάσει και τη στάμνα». Πηγή: www.lifo.gr

Ποιος: Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, πρόεδρος της τουρκικής δημοκρατίας από το 2014, πιθανόν και... ισόβιος όπως φοβούνται στη γειτονική χώρα όπου ήδη έχει αποκτήσει το προσωνύμιο «Σουλτάνος». Ο πρώτος εκλεγμένος απευθείας από τον λαό Τούρκος ανώτατος πολιτειακός άρχων έχει ήδη θητεύσει ως πρωθυπουργός μεταξύ 2003-2014 με το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) το οποίο ο ίδιος ίδρυσε καθώς επίσης δήμαρχος Κωνσταντινούπολης (1994-8). Πού: Στην Τουρκία την οποία κυβερνά με σιδηρά πυγμή, ειδικά αφότου κατέστειλε βίαια το υποτιθέμενο πραξικόπημα που φερόταν να προετοίμαζε εναντίον του ο πρώην ιδεολογικός του μέντορας Φετουλάχ Γκιουλέν το '16 – ένα πραξικόπημα «μαϊμού» που ο ίδιος ο Ερντογάν σκαρφίστηκε προκειμένου να σταθεροποιήσει τη θέση του και να αποκτήσει υπερεξουσίες, όπως επανειλημμένα τον έχουν κατηγορήσει - και την οποία φιλοδοξώντας να αναδείξει υπό την ηγεσία του σε ισχυρή περιφερειακή δύναμη κυρίαρχη από το Αιγαίο μέχρι την κεντρική Ασία έχει εκθέσει σε πολλά μέτωπα ταυτόχρονα, εσωτερικά κι εξωτερικά. Γιατί: Τελευταία αφορμή – μια από τις πολλές που δίνει κάθε μήνα στα διεθνή ΜΜΕ να ασχοληθούν μαζί του - οι απειλές που εξαπέλυσε κατά της Ελλάδας πως «θα πληρώσει το τίμημα των πράξεών της» με αφορμή την απέλαση του Λίβυου πρόξενου από την Αθήνα ύστερα από το μνημόνιο συνεργασίας που υπέγραψε η χώρα του (ή μάλλον η «φράξια» της Τρίπολης καθώς η Λιβύη αφότου ανατράπηκε ο Καντάφι δεν απέκτησε ακόμα μια σταθερή και κοινά αποδεκτή κυβέρνηση) με την Τουρκία και το οποίο επιτρέπει στην τελευταία να εκμεταλλευτεί θαλάσσιες περιοχές νοτίως της Κρήτης που θεωρούνται ελληνικής δικαιοδοσίας. Τη συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης που χαρακτήρισε «παράνομη και ύποπτη» ο ΟΗΕ κατήγγειλε και η έτερη λιβυκή κυβέρνηση στη Βεγγάζη, εντούτοις ο «Σουλτάνος» διαμηνύει ότι θα ξεκινήσει άμεσα γεωτρήσεις για υδρογονάνθρακες στην επίμαχη περιοχή και ότι θα συνεχίσει να υπερασπίζεται σθεναρά τα δικαιώματα τόσο της Τουρκίας όσο και της «Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου» στην Ανατολική Μεσόγειο. Δια ταύτα: Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Ερντογάν σπρώχνει μια κατάσταση στα άκρα προκειμένου να αποκομίσει το μεγαλύτερο δυνατό όφελος, ούτε φυσικά η πρώτη φορά που απειλεί την Ελλάδα παρά την πολυδιαφημισμένη κουμπαριά του με τον τότε πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή το 2004. Ο άνθρωπος που ξεκίνησε την πολιτική του καριέρα με εκσυγχρονιστικό, φιλελεύθερο αέρα κάνοντας γενναία ανοίγματα στους Κούρδους και τις άλλες εθνικές και θρησκευτικές μειονότητες στράφηκε σε έναν αυταρχικό και άκρως συντηρητικό ισλαμικό σοβινισμό στη συνέχεια υπονομεύοντας – παρότι όχι ευθέως - την κοσμική κεμαλική κληρονομιά. Έχει επιδείξει δεινή πολιτική και διπλωματική ευελιξία αλλάζοντας διαρκώς συμμαχίες (χτες με τον Τραμπ, σήμερα με τον Πούτιν και πάει λέγοντας) και εκβιάζοντας πότε το ΝΑΤΟ με την αγορά ρωσικών οπλικών συστημάτων και πότε την ΕΕ με «όπλο» το μεταναστευτικό-προσφυγικό. Κατέστειλε άγρια τους Κούρδους της ΝΑ Τουρκίας όπως και το κίνημα του Gezi Park, ενεπλάκη στον συριακό εμφύλιο, θέλει να αναδειχθεί οιωνεί ηγέτης όλου του ισλαμικού κόσμου, υπήρξε δε σύμφωνα με όλα τα στοιχεία ο καλύτερος σύμμαχος του ISIS. Το αχανές, υπερπολυτελές προεδρικό μέγαρο που έκτισε για εαυτόν στην Κωνσταντινούπολη είναι ενδεικτικό των φιλοδοξιών του τις οποίες ενισχύει το γεγονός ότι πολλές φορές ως τώρα «έπαιξε με τη φωτιά» και βγήκε κερδισμένος. Όπως όμως λέει κι ένα τούρκικο γνωμικό, «εκείνος που κουβαλάει το νερό, αυτός στο τέλος θα σπάσει και τη στάμνα». Πηγή: www.lifo.gr